Waarom willen mensen niet met mij op de foto?

Uitnodiging

Onlangs mocht ik samen met Irma Sluis, Nederlands meest bekende tolk gebarentaal een presentatie komen geven.

In eerste instantie werd alleen Irma gevraagd, maar Irma weigert om te praten over doof-zijn en dove mensen. “Dat kunnen ze zelf wel”, is haar mening.

Daarom gaat ze alleen op de uitnodiging in als er ook een doof persoon (lees: ervaringsdeskundige) mee kan.

Haar bekendheid geeft kansen voor de dovengemeenschap om meer van zich te laten horen, toch merk ik dat mensen ons doven nauwelijks ziet staan.

Hieronder een uiteenzetting hoe ik het beleefd heb die avond:

 

De filmvertoning 

Er was een filmvertoning over een dovenschool in Oeganda. 

Als je bedenkt dat de film gaat over een dovenschool, is het eigenlijk best raar dat de organisatoren een bekende tolk Nederlandse Gebarentaal willen uitnodigen? 

Het is dan toch logischer om een ervaringsdeskundige te vragen? 

Blijkbaar is een ervaringsdeskundige niet zo hip als een bekende tolk. Gelukkig is Irma hier zelf alert genoeg op, en heeft ze mij meegevraagd. 

We kregen 15 minuten om de presentatie te geven. Irma en ik hadden al afgestemd dat ik het grootste deel van de tijd mijn verhaal zou doen en dat zij dan kort iets zou vertellen over haar werk als tolk Nederlandse Gebarentaal 

Ik merkte wel dat mijn verhaal indruk maakte op de mensen. Dat doet mij altijd goed, het is heel belangrijk dat mensen ons verhaal horen.

 

Na afloop wilde iemand met Irma op de foto en liepen veel mensen mij voorbij; sommige vriendelijk knikkend, soms met een beetje spanning in het gezicht, zo’n mimiek van: “geen idee hoe ik tegen een dove zeg dat het interessant was” (of voor mijn part -confronterend-,                 -indrukwekkend-, -stom- of wat dan ook..)

Om heel eerlijk te zijn, ik vroeg me toen het volgende af: "waarom willen mensen niet met mij op de foto? Mijn verhaal maakte toch indruk? Wat maakt het dat mensen wel met Irma op de foto willen en niet met mij? Is het omdat ik niet op de nationale tv kom? Is het omdat ik niet interessant genoeg ben?" Kort gezegd, ik voelde me best gepasseerd op dat moment en niet gezien/gehoord.

 

Weten jullie het nog? 

Maart 2019 NOS Journaal: plotseling dook een jongeman op in het beeld, met een bordje waarop stond: “waar is de tolk gebarentaal?” 

Het gevolg hiervan was dat eindelijk een tolk gebarentaal bij de persconferenties kwam, Irma. 

Irma werd heel snel beroemd, vooral na het gebaar HAMSTEREN dat viraal ging. 
De dovengemeenschap was aan de ene kant heel blij met zoveel aandacht voor gebarentaal. Maar aan de andere kant was ze ook gefrustreerd, want het gaat over toegankelijke communicatie voor doven, en al die hype rondom dat gebaar was best irritant. 

Irma werd in die periode ook voor allerlei programma’s en presentaties uitgenodigd, deuren gingen open. Het heeft nu drie jaar later nog steeds zijn uitwerking. 

Echter lijkt het erop dat deuren alleen voor Irma open gaan, maar voor de dovengemeenschap potdicht blijft. 

 

Die jongeman met dat bordje, dat weet niemand meer. 
Dankzij die jongeman werd de persconferenties toegankelijker. Wat mij betreft is hij een held! En toch horen of zien we hierover nauwelijks. Frustrerend als je erover nadenkt!

 

De ervaringsdeskundige aan het woord

Dove mensen hebben een uniek verhaal. 
Die avond werd er een film vertoond over dove kinderen in Oeganda, met hùn verhaal.

Die avond vertelde ik ook mìjn verhaal.

Mijn verhaal is uniek, misschien ook confronterend. 

Mijn verhaal is indrukwekkend.

Mijn verhaal gaat over doorzetten, over discriminatie, over uitsluiting en met moeite je plek in de samenleving te vinden. 

Het gaat ook over je elke dag aanpassen en vooral uit je comfort zone te moeten stappen.

Maar...hoor je mij wel?

De hype rondom Irma leidt de aandacht af van de dove mensen zelf, ook deze avond weer. Opnieuw worden wij doven genegeerd/gepasseerd.

Wij worden nauwelijks rechtstreeks benaderd of gevraagd om ONS verhaal te vertellen, terwijl wij de deskundigen zijn. 

Die avond ervoer ik hiernaast ook de afhankelijkheid van een horend persoon om gezien te worden. Zonder Irma stond ik daar niet die avond. En welk verhaal zou er dan verteld zijn?

Wanneer krijgen dove mensen het podium, zonder dat er een beroemde tolk gebarentaal voor nodig is?

#nietsoveronszonderons.

What's next?

Sinds juni 2021 werk ik bij de Provincie Gelderland. Ik ben in dienst gekomen dankzij het doelgroepenregister van de UWV. De Nederlandse overheid heeft bij wet vastgelegd, dat bedrijven en organisaties een quotum moeten halen, zodat mensen met een beperking ook aan het werk kunnen. Maar om dit quotum te bereiken, moeten deze mensen met een beperking wel geregistreerd staan in het doelgroepenregister. Sta je niet geregistreerd, maar heb je wel een beperking, dan zal een bedrijf of organisatie kiezen voor iemand die wel geregistreerd is. 

Best wel maf deze regeling. 

Want waar gaat het nu eigenlijk over. Deze regeling is een gevolg van de ratificatie die de overheid in 2016 ondertekende: Het verdrag van de rechten van mensen met een beperking. 

Met deze ratificatie maakt de overheid kenbaar te streven naar dat iedereen mee kan doen. 

Maar dit komt niet vanzelf. Je moet hierin de samenleving bewust maken, om ervoor te zorgen dat ze allerlei mensen in dienst gaan nemen. En om dat voor elkaar te krijgen, hebben ze dit quotum en doelgroepenregister bedacht.

 

Sinds juni 2021 werk ik bij de Provincie Gelderland. Ik heb het er enorm naar mijn zin, en er liggen mooie kansen en mogelijkheden voor mij, om mij er te ontwikkelen. Heel blij ben ik ook dat ik de kans kreeg om bij de Provincie aan de slag te mogen. Ik maak nu onderdeel uit van een projectteam Diversiteit&Inclusiviteit, die als 1 van de doelen heeft de organisatie uit te laten groeien tot een organisatie waarin iedereen kan meedoen.

Deze baan kreeg ik doordat ik geregistreerd sta in het doelgroepenregister. 

Als ik deze registratie niet had, had ik deze baan niet. Was ik buitengesloten, want ik was dan niet de juiste persoon waarmee een quotum behaald kon worden.

 

Sinds juni 2021 werk ik bij de Provincie Gelderland. Ik voel dat ik erkend word, dat mijn collega’s mijn talenten zien, mijn deskundigheid, mijn intelligentie en ik word gewaardeerd. Mijn teamleider heeft zelfs gezegd dat ze mij niet graag ziet vertrekken naar een ander team (ik maak de overstap van team Agrifood naar team Diversiteit & Inclusiviteit)

Dit wetend nu, maakt dat ik mij krachtig voel. Ik kan en mag meedoen. Met het besef dat het dankzij die registratie is. 

 

En what's nu next? 

Daar denk ik veel over na. Ik droom van een samenleving, waarin iedereen mee kan doen, ongeacht je leeftijd, je gender, of je wel of geen beperking hebt, je huidskleur, je gewicht, je intelligentie enzovoorts. De volgende stap is dat het normaal is dat binnen een bedrijf mensen werken die in een rolstoel zitten, die blind zijn, die bruin of geel zijn, vrouwen die aan de top werken, mannen die achter de receptie zitten, kortom alles kan en niks is gek. Zodat die quotum niet meer nodig is, en zeker die rare doelgroepenregistratie niet. 

 

Next is een samenleving waarin we de mens in de ander zien. Niet de man, niet de vrouw, niet de transseksueel, niet de dove of de blinde, niet de lamme, niet de gek, maar MENS. 

 

Ooit las ik eens: van buiten zien we er allemaal anders uit, maar het bloed is bij iedereen rood. Net zoals iedereen een hart heeft dat klopt, iedereen die dromen heeft en wensen. Laten we dat waarmaken, dat iedereen de ruimte en tijd krijgt om dit uit te laten komen. 

Wat zou de samenleving er rijker van worden. Ik ben ervoor, jij ook?